Dalak büyümesi, sol göğüs kafesinin hemen altında bulunur. Lenf sisteminin bir parçası olan ve vücudunuzu enfeksiyona karşı koruyan organdır.
İçindekiler
- 1 Dalak Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
- 2 Dalak Büyümesi Ne Tür Ağrıya Neden Olur? Ağrı Nerede Bulunur?
- 3 Dalak Büyümesi Tedavi Edilebilir Mi?
- 4 Dalak Büyümesi Belirtileri İlk Olarak Nasıl Anlaşılır?
- 5 Dalak Büyümesi Kimlerde Görülebilir?
- 6 Dalak Büyümesi İçin Ne Kadar Süre Sonra Doktora Gidilmeli?
- 7 Genişlemiş Bir Dalağınız Varsa Hangi Yiyeceklerden Kaçınmalısınız?
- 8 Dalak Ortalama Büyüklüğü Nedir?
Dalak önemlidir çünkü kanın süzülmesine yardımcı olur. Dalakta üretilen beyaz kan hücreleri, bakterileri, ölü dokuları ve yabancı maddeleri içine alır. Kan içinden geçerken bunları kandan uzaklaştırır.
Dalak kan hücreleri yanı sıra trombositleri korur. Trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur.
Dalak, her biri kendi görevi olan iki farklı doku türünden oluşur. Dalağın ilk görevi kanı filtrelemektir.
Dalağınızdaki kırmızı pulpa olarak bilinen bir tür doku, kan kaynağınızdan hasarlı kan hücrelerinin ve diğer hücresel atık maddelerin çıkarılmasına yardımcı olur.
Dalağınız, yaralandığınızda pıhtılaşmaya yardımcı olmak için trambositleri yedekte tutmaktan da sorumludur.
Dalak ayrıca kanınızın oksijeni verimli bir şekilde taşımasını sağlar. Dalak kanınızdaki sağlıklı sayıda kırmızı kan hücrelerinin korunmasına yardımcı olur.
Lenfatik sisteminizin bir parçası olarak dalağın ikinci ana işlevi, bağışıklık sisteminizin düzgün çalışmasına yardımcı olmaktır.
Dalağınızdaki ikinci tür doku olan lenfositler, kanın depolanmasına yardımcı olmaktan sorumludur. Beyaz kan hücreleri olarak da bilinen bu hücreler, vücudunuzun enfeksiyonlara karşı sahip olduğu ana savunmadır.
Dalak, kanı süzerek anormal kan hücrelerini kan dolaşımından uzaklaştırır. Dalak normalde yumruğunuz kadardır. Ancak hastalıklar şişmesine ve normal boyutunun kat kat büyümesine neden olabilir.
Dalak birçok işlevde yer aldığından, birçok koşul onu etkileyebilir. Genişlemiş bir dalak her zaman problemin işareti değildir.
Bir dalak büyüdüğünde, genellikle işini yaptığı, ancak aşırı aktif hale geldiği anlamına gelir. Örneğin, bazen dalak, kan hücrelerini uzaklaştırma ve yok etmede aşırı aktiftir.
Buna hipersplenizm denir. Çok fazla trombosit sorunu ve diğer kan bozuklukları başta olmak üzere birçok nedenden dolayı olabilir.
Kan kaynağınızı temizleme ve korumadaki rolüyle dalak, kanınızı etkileyen birçok farklı duruma duyarlı olabilir. Bu, kalıtsal hastalıkları ve hodgkin hastalığı ve lösemi gibi kan kanserlerini içerebilir.
Diyet alışkanlıklarınız ve yaşam tarzınız dalak büyümesi nedenlerindedir. Kronik alkolizmin neden olduğu siroz gibi karaciğer hastalıkları dalağı etkileyebilir.
Dalak büyümesi metabolik ve genetik bozukluk gibi birçok sorundan etkilenmektedir.
Bu koşullar, kanın kendisine verilen hasara daha az odaklanır.
Dalak büyümesi genellikle rutin bir fizik muayene sırasında keşfedilir. Doktorunuz genellikle yetişkinlerde normal büyüklükte bir dalağı hissedemez, ancak genişlemiş bir dalak hissedebilir.
Dalak bir enfeksiyon veya yaralanmadan sonra şişebilir. Siroz lösemi veya romatoid artrit gibi bir sağlık durumunun sonucu olarak da büyüyebilir.
Kanserler, siroz ve bazı enfeksiyon türleri başta olmak üzere birçok durum, splenomegali olarak da bilinen dalak büyümesi için bir sebep olabilir.
Dalak Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
Dalak büyümesi belirtileri arasında en belirgin olanı midenin yanında yer aldığından dolayı bazen mideye baskı yapar.
Kişilerde ayrıca karın veya sırt ağrısı olabilir. Ağrı sol omuza yayılabilir, özellikle dalağın bölümleri yeterince kan almazsa ölmeye başlar.
Sağlıklı bir yetişkinin dalağı yaklaşık 200gr ağırlığındadır. 200 gr ağırlığının üzerinde olduğunda bir çeşit dalak büyümesi belirtileri baş gösterir.
Hemolitik anemiler gibi kan hücrelerinin hızlı bir şekilde bozulmasına neden olan herhangi bir durum, dalağa büyük bir yük bindirebilir ve dalağı büyütebilir.
Büyümüş bir dalaktan herhangi bir semptom olmayabilir. Ancak şunlar dalak büyümesi belirtileri olarak görülebilir.
- Karnınızın sol tarafında veya sırtınızda bir tür donuk ağrı hissediyorsanız,
- Erken doygunluk hissi varsa,
- Nefes darlığı çekiyorsanız,
- Anemi
- Yorgunluk
- Sık enfeksiyonlar
- Kolay kanama
- Mide üstüne sarktığı için hazımsızlık
- Sarılık
Doktorlar genellikle karnınızı hissederek yani fiziksel muayene ile büyüyen bir dalağınız olup olmadığını söyleyebilir.
Bir kan testi, BT taraması veya MRI taraması tanıyı doğrulayabilir. Dalak büyümesi başladığında yırtılma riskiniz daha yüksek olacaktır.
Bu, hasarlı, yırtılmış veya büyüyen bir dalağın işareti olabilir. Hasarlı veya yırtılmış bir dalak, karın darbesi, araba kazası, spor kazası veya kırık kaburgalar gibi yaralanmalardan sonra dalak hasar görebilir veya yırtılabilir. Yırtılmış bir dalak büyümesi belirtileri şunlardır:
- Bu bölgeye dokunduğunuzda sol kaburgalarınızın arkasında ağrı ve hassasiyet hissedersiniz,
- Baş dönmesi ve hızlı kalp atışı (kan kaybından kaynaklanan düşük tansiyon belirtisi)
- Özellikle düz yatıp iki bacağı havaya kaldırdığınızda sol omuz kısmında yoğun ağrı hissedebilirsiniz.
- Reptüre bir dalak, hayatı tehdit eden kanamaya neden olabileceğinden tıbbi bir acil durum gerektirir.
Dalak büyümesi belirtileri bazı yaygın nedenleri:
- Enfeksiyonlar
- Mononükleoz gibi viral enfeksiyonlar
- Toksoplazmoz gibi parazit enfeksiyonları
- Endokardit (kalbinizin kapakçıklarının Enfeksiyonu) gibi
- Kanser
- Bakteriyel Enfeksiyonlar
- Beyaz kan hücrelerinin ve normal kan hücrelerinin yerini aldığı lösemi
- Lenfoma
- Hodgkin hastalığı
- Lenf doku kanseri
- Dalağa yayılmış metastaz yapmış kanser
- Kist, sıvı dolu bir kese
- Sarkoidoz
- İnflamatuar hastalıklar
- Apse
- Glikojen depo hastalıkları
- İrin dolu boşluklar
Dalak Büyümesi Ne Tür Ağrıya Neden Olur? Ağrı Nerede Bulunur?
Konumu nedeniyle, dalak diyaframı tahriş edebilir. Hıçkırıklara ve belki de karnın sol üst kadranda biraz ağrıya neden olabilir. Dalaktan gelen ağrı sırta yayılabilir ve kürek kemiğinde hissedilebilir.
Dalak Büyümesi Tedavi Edilebilir Mi?
Dalak tedavisi altta yatan duruma bağlıdır. Örneğin, kanserleri tedavi etmek için radyasyon tedavisi ve kemoterapi kullanılabilirken, talasemiyi yönetmek için düzenli kan transfüzyonları gereklidir.
Dalak Büyümesi Belirtileri İlk Olarak Nasıl Anlaşılır?
Dalak büyümesi herhangi bir spesifik semptomu yoktur. Belirsiz karın ağrısı gece terlemesi ve şişkinlik genişlemiş bir dalağın en yaygın, ancak yine de spesifik olmayan semptomlarıdır.
Dalak Büyümesi Kimlerde Görülebilir?
Dalak büyümesinin aşağıda belirtilen kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir,
- Bazı enfeksiyonlara yakalanan gençler
- Dalağı içeren kalıtsal metabolik bozuklukları olanlar
- Endemik sıtmaya sahip bölgelerde yaşayan veya bu bölgelerde seyahat eden kişiler
Dalak Büyümesi İçin Ne Kadar Süre Sonra Doktora Gidilmeli?
Sol üst karnınızda ağrı varsa, özellikle şiddetliyse veya derin bir nefes aldığınızda ağrı daha da kötüleşiyorsa, bıçak saplanır gibi hissedilen acı nefes alış verişinizi etkiliyorsa derhal doktora görünün.
Genişlemiş Bir Dalağınız Varsa Hangi Yiyeceklerden Kaçınmalısınız?
Genişlemiş bir dalağınız varsa, aşağıdakilerden kaçınmanız gerekir:
- Yüksek su içeriğine sahip bir diyet selülit oluşumuna ve iltihaplanmaya yol açabileceğinden, çok soğuk veya çok çiğ yiyecekler yemekten kaçının.
- Pankreasınızı fazla çalıştıracağı ve dalağı etkileyeceği için aşırı şeker alımından kaçının.
- Düzensiz yeme alışkanlıkları dalakta ağrıya neden olabileceğinden düzenli bir yeme düzenini takip edin.
Dalak Ortalama Büyüklüğü Nedir?
Genel olarak, bir yetişkinde dalağın (lenf sisteminin bir parçası) boyutu yaklaşık 3 cm genişliğinde, 5 cm uzunluğunda ve 1,5 cm kalınlığındadır.
Erkekler daha uzun boylu insanlar, sırasıyla kadınlardan daha büyük ve daha kısa insanlardan daha büyük dalaklara sahip olma eğilimindedir.