Safra Yolu Tıkanıklıklarının Belirtileri ve Tedavisi

Karaciğer tarafından üretimi yapılan safra sindirim işlevinde büyük rol oynamaktadır. Özellikler yağların parçalanmasında etkili olan safra karaciğerde üretilip safra kesesinde depolanır.

Yağlı yiyeceklerin tüketilmesiyle beraber safra kesesinde depolanmakta olan safra kasılarak on iki bağırsağa boşaltılmaktadır. İşlem sonrasında yağların parçalanması mümkün olur. Karaciğer içerisinde buluna sağ ve sol loplar safra yolları ile birleşir. Sağ ve solda yer almakta olan karaciğer safra yolları ise ana karaciğer safra yolunun oluşmasına destek olur.

Ana safra yolları ve sistik safra yollarının birleşmesiyle beraber ise ortak safra kanalının oluşması sağlanır. Koledok adı verilen ortak safra yolu kanalı açılmadan önce pankreas ile birleşmektedir. Safra yolu tıkanıklıkları önemli sağlık sorunlarının gelişmesine neden olmaktadır.

Safra yolu tıkanıklıklarının sebepleri ve belirtileri ise oluşan hastalıklara göre değişim gösterilmektedir.

Safra kesesi yolu tıkanıklığı nedir sorusunda yanıt ise karaciğerde oluşarak safra kesesinden on iki bağırsağa ulaşması hedeflenen safranın akışının görülmemesi durumu olarak ifade edilebilir.

Safra kesesi yolu tıkanıklığın yaşanması durumunda acilen tıkanıklığın giderilerek açılması gerekir. Safra kesesi yolunun tıkanması sonrasında açılma işleminin yapılmaması safra yolunda iltihaplanmaya sebep olabilmektedir.

Safra kesesinde oluşan tıkanıklığın yaşanmasındaki sebepler farklı olmakla beraber tıkanıklığın açılmaması durumunda ise şuur kaybına varan olumsuz etkenler ile karşılaşılması mümkündür. Bu sebep ile hekim tarafından tıkanıklığın belirlenmesi durumunda kanal yolunun açılması işlemlerine yer verilir.

Safra kesesine karaciğerden ulaşımın sağlanmasında ve sonrasında bağırsaklara safranın akmasında yardımcı olan kanallar bulunmaktadır. Safra kesesi yolu olarak ifade edilen bu kanallarda yaşanan tıkanmalar sonrasında bazı hastalıkların gelişmesi mümkün olmaktadır.

Safra kesesi yolu hastalıkları olarak da ifade edilen bu hastalıklar tıkanıklığın sebepleri arasında sayılmaktadır. Aşağıda yer alan safra yolu hastalıkları yaşanan tıkanıklar ile meydana gelip belirti, tanı ve tedavileri de farklıdır.

Yaşanan safra yolu tıkanıklığına etki eden durumunda hekim tarafından tespit edilmesi durumunda sorunun çözümü ile ilgili gerekli tedavilere başlanır. Uzun süreli safra yolu tıkanıklıkları hayati tehlikelerin yaşanmasına sebep olabilmektedir.

• Safra Yolu Taşlar
• Primer Sklerozan Kolanjit
• Cerrahiye Bağlı Darlıklar
• Kronik pankreatit
• Kanser
• Otoimmün Hastalıklar, IgG4 Sistemik hastalık
• Safra Kaçağı
• İskemik kolanjiopati
• Sekonder sklerozan kolanjit

Safra yolu tıkanıklığında en sık karşılaşılan sorun safrada oluşan taşlardır. Kese ve kanal alanını tıkayan taşlar son derece küçük olmasıyla beraber büyük taşlar da gözlemlenmektedir.

Yaşanan safra taşı sorunları kimi zaman belirgin bir soruna sebep olmamaktadır. Safra da oluşan taşların safra kanalına ya da ortak kanal alanına birikerek basınç yapması durumunda ağrının yaşanması görülür.

Ağrı kısa süre içinde artarak devam eder. Belirtiler ışığında hekim gerekli kontrol ve muayene işlemine yer açarken aynı zamanda gerekli tetkiklerin yapılmasını da ister. Sonuçlara göre ise işlemler yapılır.

Safra yolu tıkanıklığında safra kesesi çamuru da etkili olmaktadır. Kese içinde oluşan çamurun sonrasında ise birikerek ilerleyen evrede taş oluşumuna sebep olabilmektedir. Safra kesesinde yaşanan çamurun tedavisinin edilerek safra yolunun ve safranın zarar görmesi önlenebilir.

Safra yolu tıkanıklığında safra kesesi iltihabı diğer adı ile kolesistit de etkili olmaktadır. Safra kesesi taşı nedeni ile ya da farklı sebeplere bağlı olarak yaşanabilecek olan tıkanma sonrasında safrada iltihaplanma oluşabilir. Yaşanan iltihaplanma hızlı gelişim göstererek birkaç gün içinde gelişim gösterir.

Akut olarak ifade edilmektedir olan safra yolu tıkanıklığı şiddetli ağrıya sebep olur. 6 saatten uzun süren bir ağrının yaşanması ile karşı karşıya kalınabilmektedir.

Safra kesesi iltihabının tedavi edilerek sorunun giderilmesi son derece önemli olup ilerleyen dönem evresinde ise kronikleşebilir.

Safra yolu tıkanıklıklarında karşılaşılmasının yanı sıra nadir görülen safra kesesi kanseri tıkanıklıkta yüksek riski de taşımaktadır. İlk evrelerinde belirti göstermemesi sebebi ile sinsi bir kanser türü olarak ifade edilen safra yolu kanseri hızlı ilerleyerek yayılım gösterir. Hastalığın belirti vermesi ile ise genellikle ileri evre tespiti yapılmaktadır.

Safra kesesi kanser riskine karşı düzenli olarak kontrollerin yapılması ise hastalığın oluşum evresi ya da ilk evrelerinde tespitine de olanak tanıyabilir. Erken teşhisin elde edilmesi ise hastanın karşı karşıya kaldığı risk için son derece önem taşımaktadır. Safra kesesi kanseri safra taşı ile benzer belirtiler sunması sebebi ile de hekim tarafından ileri tetkiklerin gerçekleştirilmesi ile belirlenmektedir.

Safra yolu tıkanıklarında etkili olan otoimmün Hastalıklar, IgG4 Sistemik hastalıkları kanalda daralmaya ya da kalınlaşmaya etki edebilmektedir. Tıkanmalara sebep olan bir başka sebep ise primer sklerozan kolanjit olarak bilinmektedir. İnflamasyona bağlı olarak gelişen yer yer safra yollarında yaşanan daralıp genişleme olarak ifade edilebilir. Primer sklerozan kolanjit yaşanan hastalarda safra yolu kanseri oluşma riski de son derece yüksektir.

Safra yolu tıkanıklığında sebep olarak yer alan bir diğer bulgu ise sekonder sklerozan kolanjit olarak bilinir. Primer sklerozan kolanjit benzer özelliklere sahip olan sekonder sklerozan kolanjit rahatsızlığının altında yatan sebep bulunmaz.

Yaşanan sekonder sklerozan kolanjit AİDS hastalığına bağlı olarak gelişebildiği gibi yaşanmış olan kolanjit ya da pankreatit sebebi ile de gelişim gösterebilmektedir.

Safra yolu tıkanıklığı hastalıklarında yer alan bir başka etken olarak ise safra kaçağından söz edilebilmektedir. Safra kaçağı olarak ifade edilen rahatsızlık şiddetli karın ağrısının yanı sıra iştahsızlık ile beraber oluşarak gelişir.

Karaciğer ya da safra kesesi ameliyatları sonrasında ya da yaşanan travma akabinde safra kesesi kaçağı ile karşılaşılabilmektedir.

Safra yolunda yaşanan enfeksiyon olarak ifade edilmekte olup kolanjit olarak adlandırılır. Son derece ciddi bir sağlık sorunu olan safra yolu enfeksiyonu ölümcül sonuçların yaşanmasına etki edebilir.

Erken teşhiste antibiyotik kullanımlarına ve safra yolu drenaj uygulamasına yer açılabilmektedir.

Safra yolu enfeksiyonu hastalıklarında enfeksiyona bağlı olarak titreme ve ateş oluşumu gözlemlenir. Karnın sağ üst alanında yer alan ağrı ve sarılıkta hastada gözlemlenen durumlar arasında yer almaktadır.

Safra yolu enfeksiyon teşhisi için incelikle kan testlerine yer verilmekte olup görüntüleme ve tarama işlemlerinden de yararlanılmaktadır.

Hastalığın teşhisi sonrasında ise hekim kontrolünde hastaneye yatış işlemi yapılarak geniş spekturumlu antibiyotik uygulamasına başlanır. Hastalığın derecesine göre gerekli drenaj ve stent uygulamalarına da yer verilerek sorunun giderilmesine yönelik tedaviler uygulanabilir.

Safra yolu kanseri ile ilgili net sebepleri hakkında bilgi olmamakla beraber hastalığın erken evrede herhangi bir belirti vermemesi ise sinsi bir kanser türü olarak literatürde yer almasına etki eder.

Genellikle hasta kaybı ile karşılaşılmasının altında yatan temel etkenlerden biri erken belirtinin olmaması ve kanserin hızlı yayılma özelliğine sahip olmasıdır.

Geç evrede tespit edilen safra yolu kanseri hastalarında genellikle palyatif tedavi uygulamalarına yer açılarak yaşam kalitesi yükseltilmeye çalışır.

Yaşanan safra yolu kanserinden cerrahi işlemin yapılması mümkün olmaması nedeni ile de tümör çıkartılamaz. Bu durumda ise sarılığın giderilmesine yönelik olarak gerekli tedavi uygulamalarına yer açılarak rahatlamanın da elde edilmesi hedeflenir.

Safra yolu tıkanmalarında karşılaşılan durumlar arasında yer alan iyi huylu yani benign nedenleri yer alabilir. Genellikle hastada sarılık görülmektedir. Sarılığın görülmesi kanserin çevre dokulara ulaştığı anlamına da gelmektedir.

Sarılık tüm vücutta, gözde, idrar da karşılaşılabilir. Yaşanan sorunların tespiti ve tanısı sonrasında çoğu hastada cerrahi işlem uygulama şansı yoktur. Bu neden ile safranın vücuttan atılması için gerekli olan işlemler yapılır.

Uygulama için öncelikle hastanın tüm tetkikleri, tarama ve görüntülemelere yer açılır.

Bunun akabinde ise hasta için uygulanabilecek olan işlemler belirlenir. Yaşam süresini kaliteli kılmak ve hastanın maruz kaldığı durumun hafifletilmesi amacı ile işleme yer verilir.

Safra yolunda oluşan darlık ve tıkanıklığın giderilmesi ile beraber vücuttan safranın atılması sağlanabilir. İşlemler sonrasında safranın yolu açılarak bağırsağa normal akışına geçmesi ile rahatlama elde edilebilir.

Sekonder sklerozan kolanjit ve primer sklerozan kolanjit olarak görülebilir.

Safra yolunda yaşanan tıkanıklık hastanın hastada büyük sağlık sorunlarının yaşanmasına etki edebilmektedir. Hastalığın altında yatan nedenlerin tespiti ve tıkanıklığın hangi kanalda ve ne şekilde oluştuğunun hekim tarafından belirlenmesi gerekir.

Hastanın safra yolların gelişen tıkanmanın sebepleri ile ilgili test, tarama ve görüntüleme işlemlerine yer açılarak kesin sonuçlara ulaşmak mümkün olur.

Elde edilen verilen sonrasında ise safra yolu tıkanıklığının giderilmesi ile ilgili işlemlere karar verilir. İşlemlerin hastanın sağlık durumu ve hastalığın şiddeti ile birebir oranda incelemesi yapılarak kesin sonuca ulaşılması sağlanır.

Safra yolu tıkanıklıklarında tedavi işlemlerinde anjiografi ünitesinde ultrasonografi uygulaması ile başlanır. Uygulama öncesinde hastanın rahatlamasını sağlamanın yanı sıra daha az ağrı yaşaması için anestezi uygulamasına yer açılır.

Burada tıkanıklık derecesi ise uygulama yaklaşımına karar verilmesinde önemlidir. İşlemlerde sağ ya da sol kanal girişinin yanı sıra çift taraflı girişe de yer verilebilir.

Tıkanıklığa sebep olan nedenler görülen tıkanıklığa göre işlemler gerçekleştirilir. Safra yollarına verilen kontrast madde sayesinde net görüntü alınması mümkün olmaktadır. Böylelikle de tıkanıklığın derecesi de belirlenebilir.

Duruma bağlı olarak hekim tarafından belirlenen işlemler gerçekleştirilebilir. Stent yerleştirme işlemlerinde hastanın genel sağlık durumu, sarılık seviyesi gibi detaylara yer acıması gerekir. Bu gibi durumlarda ise internal drenaj uygulamasına yer açmanın sonrasında birkaç gün geçmesi ile bilier stent yerleştirilebilmektedir.

Safra yolu tıkanıklığı stent uygulaması sıklıkla gerçekleştirilerek istenen sonucun elde edilebildiği uygulamalardır. İşlemlerde kullanılan kalıcı kateter uygulaması durumunda ise kateter bakımı ile ilgili detaylı bilgi sunulmaktadır.

Hastaya uygun ilaç tedavisi ve bol sıvı tüketmesi önerilir. Bu dönemde aynı zamanda kan testleri düzenli olarak yapılarak safra yolu tıkanıklığı sonrasında vücutta bulunan biluribin seviyesi de ölçülür.