Pankreas sindirim enzimlerini üreten ve şeker dengesinin sağlanmasına destek sunan önemli bir organdır.
Pankreas iltihabı nedir sorusunda önemli bir sağlık sorunu olduğu söylenebilir. Pankreas organında oluşan iltihaba pankreatit adı verilmektedir.
İltihabın oluşması durumunda organ üretmekte olduğu sindirim enzimlerini salgılamaya devam eder. Sindirim enzim üretimi ise bu dönemde organa zarar verebildiği gibi aynı zamanda kalp, akciğer ve böbrek organlarının da zarar görmesine etki edebilir.
Pankreas iltihabı iki farklı şekilde ortaya çıkar. Akut ve kronik pankreatit yani pankreas iltihabı olarak yaşanan durumda belirtilerin göstermesi ile beraber hekime acil olarak başvurulması önemlidir.
Pankreas İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Pankreas iltihabı belirtileri akut ve kronik pankreas iltihapları olarak farklı olarak incelenir. Akut pankreas iltihabı belirtilerinde sırta yayılma eğilimi gösteren orta ve yüksek dereceye sahip olan üst karın ağrısı yaşanmaktadır.
Ani olarak gelişen ağrı olup yemek sırasında da kötüleşen ağrı ile de belirti gösterir. Karın alanında şişlik, ateş, bulantı, kusma ve de hızlanan kalp ritmi de akut pankreas iltihabı rahatsızlığında gözlemlenen belirtilerdir.
Kronik pankreas iltihabı belirtileri ise akut ile aynı özellikler ile gözlemlenebilmektedir.
Bunun yanı sıra açıklanamayan kilo kaybı, sırta yayılan ve rahatsızlık sunan ağrı, köpüklü ishal ya da dışkıda gözlemlenen yap damlacıkları ve yükselen kan şekeri de karşılaşılan belirtiler içinde bulunur.
Pankreas İltihabına Neden Oluşur?
Pankreas üst karın bölgesinde yer almak ile beraber sindirim enzimlerinin ve şekerin dengelenmesine destek sunan önemli bir organdır.
Pankreasta yaşanan iltihaplanma şiddetli ve orta şiddetli olarak ifade edilebilmek ile beraber yaşanan sıkıntının üst karın bölgesinde olması ise en belirgin tanıdır.
Pankreas iltihaplanmasının en çok rastlanan nedeni ise safra kesesi taşıdır. Taşın kanalı tıkaması durumunda iltihaplanma başlayabilmektedir. Bunun yanı sıra aşırı alkol tüketimi de pankreasta iltihaplanmaya neden olan başlıca sebepler arasında yer almaktadır.
En sık rastlanan safra kesesi taşı ve aşırı alkol tüketiminin yanı sıra enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, karında oluşan yaralanma ya da travma gibi sebeplerde iltihap oluşumunda etkili olabilmektedir.
Bunun yanında kandaki yağ oranının artması, genetik bozukluklarda sebepler arasında sayılabilmektedir.
Pankreas İltihabı Tanısı Nasıl Konulur?
Pankreas iltihabı tanısı için hekim öncelikle bazı bilgileri hastadan edinir. Ağrının yeri, yaşanan sıkıntı, yemek sırasında ağrının yaşanması gibi birçok detaya yer verir. Sonrasında fiziksel muayene gerçekleştirir.
Hekimin pankreas iltihabında şüphelenmesi durumunda kesin tanıya ulaşmak için bazı testlerin yapılmasını talep eder. Akut pankreas iltihabı belirtileri sahip olunması durumunda hekim sindirim enzim değer ölçümü için öncelikle kan testi talep eder.
Enzimlerin yüksek çıkması pankreas iltihaplanması belirtisi olmak ile beraber hekim görüntüleme işlemleri ile beraber pankreas ve safra kesesinin hareketlerini, anormallikleri gözlemler. Görüntülemede gözlemlenme sonrasında ise sorunun tespiti sonrasında tedaviye hızla geçilir.
Kronik pankreas iltihabı tanısı ile ilgili olarak hekim dışkı testi, endosonografi, oral glukoz tolerans testi, endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi görüntüleme işlemlerine ve sekretin pankreas fonksiyon testi isteyebilir.
Elde edilen test ve görüntüleme sonuçlarına göre tanı konularak akut pankreas iltihabında olduğu gibi hemen tedaviye başlanır.
Pankreas İltihabı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Vücudumuz içinde son derece büyük öneme sahip olan pankreasta yaşanan iltihaplanma sağlık açısından sorunların hızla yaşanmasına etki edebilir.
Hekim tarafından gerçekleştirilen muayene sonrasında istenen test ve görüntülerin sonuçları akabinde elde edilen tanı ile beraber teşhis konularak hastanın hastaneye yatışı gerçekleştirilir. Bakım ve takibinin yapılabilesi için hastaneye yatış gereklidir.
Hastanın yaşadığı ağrının hafiflemesi için ağrı kesiciler uygulanır. Yaşana tıkanıkların giderilmesi, safra kesesinde taş olması durumunda taşın alınması veya pankreasta oluşan hasarlı alanın alınması içim cerrahi işlemden yararlanılabilir.
Pankreasın düzgün çalışmaması sebebi ile oluşan sıkıntının giderilmesinde pankreasın salgıladığı enzim ve insülinde hastaya verilir. Safrada ya da pankreasta bulunan taş tespiti durumunda endoskopi ile sorunun giderilmesi sağlanır.
Pankreas İltihabı Tamamen Tedavi Edilebilir mi?
Akut pankreas iltihabının iyileşme süreci birkaç gün sürebildiği gibi birkaç hafta ya da birkaç ay da sürebilmektedir.
Kronik pankreas iltihabının yaşanması durumunda tedavi uzun soluklu olup ömür boyu takip gereklidir.
Akut pankreas iltihabı çoğu hastada farklı etkiler ile gerçekleşmekte olup tamamen iyileşme gözlemlenebilmektedir.
Kronik pankreas iltihabının iyileşme süreci ise uzun zaman alır. Kronik pankreas iltihabında pankreasın ciddi hasar görmesi ve görevini yerine getirememesi durumu ile karşılaşılabilmektedir.
Pankreasın görevini yerine getiremeyecek hasarın yaşanması durumunda hastanın ömür boyu yiyecek sindirimi ile ilgili ve kan şekerinin dengede tutulması için destek ihtiyacı oluşur.
Akut pankreas iltihabının tedavisinin yapılması sonrasında oluşmanın altında yatan sorunların giderilememesi durumunda akut pankreas iltihabı tekrarlayabilmektedir. Kronik pankreas iltihabı ağrılı olan atakların devam etmesi ve uzun süreli tedavi süreci yaşanması ile karşılaşılmaktadır.
Hafif olan pankreas iltihapları tedavi edilerek hayati bir sorun yaratmamak ile beraber şiddetli iltihaplanma ise hayati tehlikeye neden olan riskinin doğmasına sebep olabilir.
