Endoskopi; çeşitli hastalıkların teşhisinde kullanılan bir yöntemdir ve “endoskop” isimli ucunda kamera ve ışık bulunan bir alet yardımıyla doku ve organların kesi olmadan incelenmesi uygulamasını tanımlar. Kendi içinde farklı çeşitleri olan endoskopi, vücuttan doku örneği almayı gerektiren ve iç organların detaylı şekilde görüntülenmesini sağlayan bir işlemdir. Endoskopinin bir alt türü olan gastroskopi ise özellikle mide ve onikiparmak bağırsağı gibi üst sindirim sistemine dahil olan vücut bölümlerini incelemek için kullanılır.
Gastroskopi Nedir?
Tıpta başvurulan endoskopi uygulamaları, etki alanına göre farklı isimlerle anılır. Buna göre gastroskopi; yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağını görüntülemede kullanılan bir yöntemdir. Bu işlem tanı amaçlı olabileceği gibi vücuttan doku örneği alma nedeniyle de uygulanabilir. Kimi durumlarda ise tedavi amaçlı bir yöntem olarak tercih edilebilir. İşlem sırasında ucunda ışıklı kamera bulunan özel bir cihaz kullanılarak ağızdan girilir ve üst sindirim sistemine kadar inilir. Bu nedenle uygulama bir diğer haliyle üst sindirim sistemi endoskopisi şeklinde ifade edilir.
Gastroskopi Hangi Amaçla Kullanılır?
Gastroskopi işlemi sıklıkla üst sindirim sistemine ait sorunları araştırmak için kullanılır. Reflü, ülser, gastrit gibi hastalıkların yanı sıra; midede yabancı cisim bulunması ve kötü huylu hastalıkların tanılanması amacıyla tercih edilir. Ayrıca ülsere bağlı oluşan kanamaların durdurulmasında, polip çıkarılmasında, mevcut darlıkların genişletilmesinde, stent yerleştirilmesinde ve benzer üst sindirim sistemiyle alakalı uygulamalarda sıklıkla kullanılır.
Genel olarak gastroskopi şu semptomların varlığında uygulanabilir:
- Yutma güçlüğü ve ağrısı
- Midede yanma
- Karın ağrısı
- Ağız kokusu
- Bulantı
- Kusma
- Kanama
- Aşırı gaz veya geğirme
- Nedeni bulunamayan kilo kaybı
- B12 eksikliği
- Demir eksikliği
Gastroskopi Öncesi Hazırlık
Gastroskopi işleminden önce özel olarak yapılması gereken çok az şey vardır. İşlemden en az 8 saat öncesinde kadar aç ve susuz olmak görüntüleme için yeterlidir. Eğer işlem sabah erken saatlerde yapılacaksa hastaya genellikle gece 12’den sonra yiyip içmeyi sonlandırması tavsiye edilir. Bunun yanı sıra; doktorun düzenli kullanılan ilaçlar hakkında bilgilendirilmesi önemlidir çünkü alınan bu ilaçlar uygulamadaki komplikasyon riskini artırabilir. Bu nedenle örneğin; polip alımını gerektiren durumlarda kan sulandırıcı ve aspirin gibi ilaçların işlemden 5-7 gün önce kesilmesi gerekir. Ek olarak eşlik eden ciddi rahatsızlıkların varlığında da uygulamayı yapacak uzmanın konuyla ilgili bilgilendirilmesi lazımdır. Rutin olarak işlemden önce bu tip bilgiler hastadan alınır ve hastanın altına imza attığı bir form doldurması istenir.
Gastroskopi Nasıl Yapılır?
Gastroskopi anestezi altında hastanın herhangi bir ağrı veya acı hissetmeden uygulanan konforlu bir işlemdir. Anestezi sayesinde hastanın sakinleştirilmesi ve işlemin daha kolay gerçekleşmesi sağlanır. Böylece işlemin kalitesi artar. Temel olarak boş mideye sahip olan kişilerde işlem başlatılabilir.
- Hasta gastroskopiye özel şekilde yatırılır ve kan basıncı, kalp hızı, solunum izleme cihazlarına bağlanır.
- Öğürme refleksini azaltmak için boğaza sprey uygulanır.
- İşlem sırasında ağrı ve rahatsızlık hissetmemek için hastaya anestezi veya benzer nitelikli ilaçlar verilir.
- Endoskopi aleti ağza yerleştirilir ve vücuda girilir.
- Özel cihazın ucundaki kamera monitöre düşer ve buradan takip edilir. Böylece polip alımı ve gerekli teşhis adımları rahatlıkla uygulanır.
- Daha net bir görüntüleme elde etmek için gaz püskürtülür ve bölgenin genişletilmesi sağlanır.
- İşlem sırasında görülen sorunlar not edilir, görüntüler ise kaydedilir böylece doğru tanının konması sağlanır.
- Ortalama 20 dakika süren uygulama sonrası monitörler çıkarılır, hasta dinlenme yatağına alınır ve kendine geldikten sonra taburcu edilir.
Gastroskopi, halk arasında bilinenin aksine korkulacak bir işlem değildir ve yüksek konfor içinde tamamlanır. Hastanın uygulama sonrasında 1 gün istirahat ettikten sonra günlük yaşamına dönmesi önerilir. Bu nedenle taburcu edildikten sonra araba kullanmamak ve zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak gerekir. Uygulama sonrası kişiye eşlik edecek bir refakatçinin bulunması ve gerekli ulaşımı sağlaması da önemlidir.
